19 Ιαν 2009

ΕΛΕΝΗ

ΤΕΥΚΡΟΣ ... ες γην εναλίαν Κύπρον ου μ' εθέσπισεν
οικείν Απόλλων, όνομα νησιωτικόν
Σαλαμίνα θέμενον της εκεί χάριν πάτρας.

ΕΛΕΝΗ: Ουκ ήλθον ες γην Τρωάδ' , αλλ' είδωλον ήν.

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ,ΕΛΕΝΗ




“Τ’ αηδόνια δε σ’ αφήνουνε
να κοιμηθείς στις Πλάτρες”.

Αηδόνι ντροπαλό,
μες στον ανασασμό των φύλλων,

σύ που δωρίζεις τη μουσική
δροσιά του δάσους,

στα χωρισμένα σώματα
και στις ψυχές

αυτών που ξέρουν,
πως δε θα γυρίσουν.

Τυφλή φωνή, που ψηλαφείς
μέσα στη νυχτωμένη μνήμη
βήματα και χειρονομίες
δε θα τολμούσα να πω φιλήματα
και το πικρό τρικύμισμα
της ξαγριεμένης σκλάβας.

“Τ’ αηδόνια δε σ’ αφήνουνε
να κοιμηθείς στις Πλάτρες”.

Ποιες είναι οι Πλάτρες;
Ποιος το γνωρίζει τούτο το νησί;
Έζησα τη ζωή μου ακούγοντας
ονόματα πρωτάκουστα:
καινούργιους τόπους,
καινούργιες τρέλες
των ανθρώπων ή των θεών.
Η μοίρα μου που κυματίζει
ανάμεσα στο στερνό σπαθί
ενός Αίαντα
και μιαν άλλη Σαλαμίνα
μ’ έφερε εδώ σ’ αυτό το γυρογιάλι
Το φεγγάρι βγήκε
απ’ το πέλαγο σαν Αφροδίτη.
σκέπασε τ’ άστρα του Τοξότη,
τώρα πάει να‘βρει
την καρδιά του Σκορπιού..
κι όλα τ’ αλλάζει.
Πού είναι η αλήθεια;
Ήμουν κι εγώ στον πόλεμο
τοξότης το ριζικό μου,
ενός ανθρώπου που ξαστόχησε. Αηδόνι ποιητάρη,
σαν και μια τέτοια νύχτα
στ’ ακροθαλάσσι του Πρωτέα
σ’ άκουσαν
οι σκλάβες Σπαρτιάτισσες
κι έσυραν το θρήνο,
κι ανάμεσά τους
-ποιος θα το ‘λεγε-
η Ελένη!
Αυτή που κυνηγούσαμε
χρόνια στο Σκάμαντρο.
Ήταν εκεί, στα χείλια της ερήμου,
την άγγιξα, μου μίλησε:
“Δεν είν’ αλήθεια,
δεν είν’ αλήθεια”
φώναζε.
“Δεν μπήκα
στο γαλαζόπλωρο καράβι.
Ποτέ δεν πάτησα
την αντρειωμένη Τροία”.
Με το βαθύ στηθόδεσμο,
τον ήλιο στα μαλλιά,
κι αυτό το ανάστημα,
ίσκιοι και χαμόγελα παντού..
στους ώμους, στους μηρούς,
στα γόνατα
ζωντανό δέρμα..
και τα μάτια με τα μεγάλα βλέφαρα,
ήταν εκεί, στην όχθη ενός Δέλτα.
Και στην Τροία;
Τίποτε στην Τροία - ένα είδωλο.
Έτσι το θέλαν οι θεοί.

Κι ο Πάρης, μ’ έναν ίσκιο
πλάγιαζε
σα να ήταν πλάσμα ατόφιο
κι εμείς σφαζόμασταν,
για την Ελένη δέκα χρόνια .
Μεγάλος πόνος είχε πέσει
στην Ελλάδα.
Τόσα κορμιά ριγμένα
στα σαγόνια της θάλασσας
στα σαγόνια της γης
τόσες ψυχές δοσμένες
στις μυλόπετρες, σαν το σιτάρι.
Κι οι ποταμοί φουσκώναν
μες στη λάσπη το αίμα
για ένα λινό κυμάτισμα
για μια νεφέλη,
μιας πεταλούδας τίναγμα,
το πούπουλο ενός κύκνου,
για ένα πουκάμισο αδειανό,
για μιαν Ελένη.

Κι ο αδερφός μου;
Αηδόνι, αηδόνι, αηδόνι,
τ’είναι θεός; τι μη θεός;
και τι τ’ ανάμεσό τους;

“Τ’ αηδόνια δε σ’ αφήνουνε
να κοιμηθείς στις Πλάτρες”.

Δακρυσμένο πουλί,
στην Κύπρο τη θαλασσοφίλητη
που έταξαν για να μου θυμίζει
την πατρίδα, άραξα μοναχός
μ’ αυτό το παραμύθι,
αν είναι αλήθεια..
πως αυτό είναι παραμύθι,
αν είναι αλήθεια πως
οι άνθρωποι δε θα ξαναπιάσουν τον παλιό δόλο των θεών
αν είναι αλήθεια
πως κάποιος άλλος Τεύκρος,
ύστερα από χρόνια,
ή κάποιος Αίαντας
ή Πρίαμος ή Εκάβη
ή κάποιος άγνωστος
, ανώνυμος που ωστόσο
είδε ένα Σκάμαντρο
να ξεχειλάει κουφάρια,
δεν το ‘χει μες στη μοίρα του
ν’ ακούσει μαντατοφόρους
που έρχουνται να πούνε,
πως τόσος πόνος, τόση ζωή πήγαν στην άβυσσο
για ένα πουκάμισο αδειανό,
για μιαν Ελένη. 

 Γιώργος Σεφέρης

9 σχόλια:

Vicky Papaprodromou είπε...

Γιατί κλέβεις τις σκέψεις μου; Δεν ντρέπεσαι λίγο; Αυτό το ποίημα σκεφτόμουν να δημοσιεύσω εδώ και μια βδομάδα και να το αφιερώσω σ' εσένα και στον Γιάννη. Και με πρόλαβες.

Ας σοβαρευτώ τώρα. Δεν πειράζει που με πρόλαβες. Είναι ένα από τα γραπτά του Σεφέρη που αγαπώ πολύ. Χαλάλι σου, λοιπόν. :-)

Μαρια Νικολαου είπε...

Οταν μιλαμε για Σεφερη απλά πρέπει να .. ψιθυρίζουμε..

meril είπε...

Σ'ευχαριστώ....

Μαρία Δριμή είπε...

Τι να πει κανείς για αυτά τα λόγια; Μένει να σκύψει το κεφάλι με σεβασμό. Καλό απόγευμα, Ανδρέα. Πάντα αναζωογονητική πνευματικά η βόλτα στο ιστολόγιό σου.

Ανδρέας Καρακόκκινος είπε...

Βίκυ, λυπάμαι που σε πρόλαβα και χαίρομαι που αρέσει και σε σένα.

Ανδρέας Καρακόκκινος είπε...

Μαρία Νικολάου συμφωνώ με σένα.

Ανδρέας Καρακόκκινος είπε...

Μερη, ξέρω την αγάπη σου για τον Σεφέρη.

Ανδρέας Καρακόκκινος είπε...

Μaria Jose σ' ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια.

Yiannis είπε...

Aνδρέα κ Βίκυ σας ευχαριστώ.Το ποίημα αυτό μας παίρνει πίσω στη Μόρφου και στις πρώτες βαθιές συγκινήσεις από την επαφή μας με την αληθινή ποίηση.Ανδρέα θυμασαι πόσο συχνά απαγγελλαμε αυτό το ποίημα με τον φωτισμένο φιλόλογο μας Ανδρέα Μανώλη; Αυτό το ποίημα είναι σημείο αναφορας για μας.